جراحی ترمیمی شانه

به نظر شما ایمن ترین جراحی شانه چیست و چگونه انجام می گیرد؟ شانه از مفاصل ناپایدار، پر تحرک، مهم و آسیب پذیر بدن بوده که به دلایل مختلفی همواره دچار آسیب و اختلالاتی می شود. پزشک و متخصص ارتوپدی بعد از بررسی وضعیت شانه روش های درمانی متفاوت و موثری از جمله تمرین درمانی، فیزیوتراپی و جراحی را برای بیمار تجویز می کند که هرکدام از این درمان ها می توانند به بهبود وضعیت شانه و همچنین بازگشت عملکرد شانه و جلوگیری از تشدید عارضه کمک کنند. یکی از روش های ایمن و نسبتا تهاجمی در خصوص درمان وضعیت شانه، جراحی به روش آرتروسکوپی می باشد. این جراحی کمترین عارضه را به دنبال داشته و البته در ۹۰ درصد موارد هیچ عارضه ای ندارد و کاملا مطمئن می باشد. در این مقاله شما را با آسیب های شانه، جراحی آرتروسکوپی شانه، مزایا و معایب این روش جراحی، عوارض، هزینه و مراقبت های بعد از جراحی آرتروسکوپی آشنا خواهیم کرد.

آسیب های شانه

شانه از مفاصل مهم و پرتحرک بدن بوده و می تواند دچار آسیب های خفیف، متوسط و یا شدید و حادی شود. در صورتی که بخشی از روتاتورکاف یا همان ۴ تاندون اصلی شانه دچار آسیب های حاد و پارگی های شدید شده باشند و یا بخش هایی از مفصل، استخوان ها، رباط ها، بافت های عصبی، غضروف ها و ... دچار آسیب های شدید و حاد شده باشند، ممکن است در همان ابتدا پزشک جراحی را برای درمان و بهبود وضعیت شانه بیمار انتخاب کند و یا در صورتی که فرد درمان های فیزیوتراپی و تمرین درمانی را انجام داده باشد و بهبود حاصل نشده باشد، نیز احتمال جراحی شانه بسیار زیاد خواهد بود. چرا که گاهی تنها راه برای درمان جراحی بوده و با درمان های دیگر فقط می توان به کاهش درد و جلوگیری از آسیب های شدیدتر کمک کرد. در ادامه چندین آسیب مهم شانه که برای درمان به جراحی نیاز دارند و می توانند با استفاده از روش آرتروسکوپی جراحی شوند را معرفی خواهیم کرد.

انواع آسیب های شانه

انواع آسیب های شانه عبارتند از:

  1. استخوان اضافی در شانه

    رسوب کلسیم در شانه می تواند موجب ایجاد استخوان اضافی در شانه شود که به مرور زمان این استخوان رشد کرده و موجب اختلال و ناراحتی در شانه و آسیب رساندن به تاندون ها و عصب های شانه می شود. بعد از مشخص شدن اندازه این استخوان، پزشک ارتوپدی جهت درمان شانه و برداشتن این ضایعه، اقدام به جراحی خواهد کرد.
  2. آرتروز شانه

    آرتریت و آرتروز یا همان تحلیل رفتن مفصل و غضروف های شانه در صورت حاد بودن و شدید بودن به جراحی شانه نیاز دارد که این جراحی طبق شدت آسیب و وضعیت شانه انجام گرفته و شامل جراحی آرتروسکوپی و یا تعویض مفصل شانه می شود.
  3. سندروم گیر افتادگی شانه

    گیر افتادگی شانه از دیگر عوارضی است که در صورت حاد بودن و شدید بودن علائم و از بین نرفتن آن ها از جراحی استفاده می شود.
  4. پارگی های روتاتورکاف شانه

    در صورت پارگی های تاندون های اصلی شانه و یا فشردگی عضلات و تاندون های روتاتورکاف، برای درمان شانه و بهبود وضعیت حرکتی، فرد به جراحی شانه نیاز دارد. (معمولا این جراحی به روش آرتروسکوپی انجام می گیرد.)
  5. در رفتگی مکرر شانه

    دررفتگی مکرر شانه و ناپایداری آن در صورتی که بعد از انجام تمرینات فیزیوتراپی و تمرین درمانی نتیجه مطلوبی نداشته باشد و بهبود نیابد و یا بسیار حاد باشد، برای درمان به جراحی نیاز خواهد داشت.
  6. ضایعه اسلپ

    یکی از عوارض ایجاد شده در شانه که در صورت حاد بودن نیاز به جراحی خواهد داشت، پارگی حاد غضروف گلونوئید یا همان ضایعه اسلپ شانه می باشد.
    همچنین عوارضی از جمله افتادگی شانه، شانه منجمد شده، گیرافتادگی عصب شانه و... در صورت حاد بودن به جراحی نیاز دارند که معمولا این جراحی به صورت آرتروسکوپی انجام می گیرد.

جراحی شانه مناسب چه کسانی است؟

افرادی که به یکی از عوارض و آسیب های مربوط به شانه از جمله آرتروز های حاد، آسیب های تاندون های روتاتورکاف، شکستگی استخوان های شانه و بازو، گیر افتادگی شانه، شانه یخ زده و... مبتلا می باشند و بعد از ابتلا به این آسیب ها و انجام فیزیوتراپی همچنان بهبودی در وضعیت آن ها ایجاد نمی شود و همچنین افرادی که به صورت حاد و مزمن دچار این مشکلات می شوند، معمولا در آخر جهت ترمیم و بازسازی تاندون ها و مفصل و بهبود کلی عملکرد شانه، تسکین دردهای مزمن و حاد و... به جراحی ترمیمی شانه نیاز خواهند داشت. در نتیجه بعد از مراجعه به پزشک ارتوپدی و با بررسی وضعیت شانه، با توجه به حاد بودن وضعیت شانه جراحی مناسب صورت می گیرد. البته باید گفت تمامی روش های جراحی برای تمامی افراد مناسب نیستند و به طور معمول رایج ترین روش جراحی، جراحی آرتروسکوپی می باشد.

هزینه جراحی آرتروسکوپی شانه

بخش هزینه های جراحی همواره یکی از دغدغه های افراد بوده که به طور معمول افراد قبل از اقدام به جراحی به دنبال تهیه هزینه جراحی و محل جراحی می باشند. جراحی شانه به شکل آرتروسکوپی در نواحی مختلف شانه و به شکل ها و تکنیک های مختلفی انجام می گیرد. عوامل و فاکتورهایی بر روی هزینه جراحی آرترورسکوپی شانه تاثیر گذار می باشند و البته باید گفت این روش در بین روش های جراحی ارزان تر بوده و مقرون به صرفه می باشد. مهم ترین عوامل و فاکتورها در تعیین هزینه جراحی آرتروسکوپی مفصل شانه عبارتند از:

  1. نوع مرکز درمانی (خصوصی و یا دولتی)

    همانطور که می دانید، مراکز درمانی دولتی امکانات معمولی داشته و تقریبا می توان گفت هزینه آن مناسب همه افراد جامعه می باشد و همه افراد می توانند از آن بهره مند شوند. پس می توان گفت در صورتی که مرکز درمانی خصوصی باشد، هزینه جراحی نیز بیشتر خواهد بود، چرا که در صورت بستری فرد، بیمارستان بابت امکانات رفاهی و پزشکی هر شب هزینه بالایی را از بیمار دریافت خواهند کرد.
  2. بیمه

    مرکز درمانی متفاوت با بیمه های متفاوتی قرارداد بسته و بیمه ها نیز طبق تعرفه شرکت مبلغی از هزینه جراحی و بستری بیمار را در خصوص جراحی ترمیمی شانه تقبل و پرداخت می کنند. در نتیجه برای کاهش هزینه، بهتر است به بیمه خود و قرار داد بیمه با بیمارستان دقت کنید. چرا که در صورت شراکت بیمه شما با بیمارستان مرتبط و مورد نظر شما، هزینه جراحی و بستری کمتر خواهد شد.
  3. بستری

    در حالت کلی بعد از جراحی آرتروسکوپی معمولا بیمار بستری نشده و نهایتا بعد از چند ساعت می تواند مرخص شود. اما در بعضی از موارد خاص در صورتی که بیمار بعد از جراحی نیاز به بستری بیش از ۳ روز داشته باشد، هزینه جراحی افزایش می یابد. (بابت هر شب بستری هزینه ای به هزینه کل اضافه می شود.)
  4. جراح

    تخصص و مهارت جراح و میزان موفقیت او در جراحی های شانه می تواند در درصد مطلوبیت جراحی و همچنین افزایش قیمت و هزینه جراحی نیز تاثیر گذار باشد. ناگفته نماند جراحانی هستند که به دلیل وضعیت بد اقتصادی بیماران و درک حال و شرایط آن ها از حق زحمت خود می گذرند و یا درصدی را به عنوان تخفیف در نظر می گیرند. در این شرایط بیمار فقط بابت امکانات بیمارستان و اتاق عمل هزینه پرداخته و یا هزینه کمتری را نسبت به هزینه اصلی می پردازند.
  5. روش جراحی

    روش جراحی تاثیر زیادی در استفاده از وسایل و تجهیزات اتاق عمل، زحمت جراح و کادر درمانی، مدت زمان جراحی و ریکاوری و... داشته و در صورت سنگین بودن جراحی و طولانی تر شدن آن و همچنین استفاده از تجهیزات خاص و زیاد این هزینه افزایش می یابد.
  6. خدمات پزشکی قبل و بعد از جراحی

    قبل و بعد از جراحی، جراح برای مطلع شدن از شرایط دقیق بیمار و چکاپ وضعیت سلامت بیمار، یکسری آزمایشات انجام می دهد. هر کدام از این آزمایش ها هزینه ای داشته که در آخر بر هزینه کل جراحی اضافه می شوند. همچنین در صورت استفاده از داروها و دیگر تجهیزات مورد نیاز از جمله بریس، شانه بند و... نیز هزینه جراحی افزایش می یابد.

مزایای جراحی آرتروسکوپی شانه

جراحی آرتروسکوپی شانه نیز مانند دیگر روش های درمانی و جراحی ها مزایایی داشته و به بهبود وضعیت شانه فرد و آسیب دیدگی آن کمک می کند. این روش جراحی نسبت به دیگر روش های جراحی از لحاظ برخی موارد ایمن تر و به صرفه تر می باشد. مزایای این جراحی عبارتند از:

  1. این روش درمانی نقطه عطفی بین تشخیص عارضه ایجاد شده در شانه و درمان آن می باشد.
  2. در این جراحی به دلیل اینکه جراح حین جراحی از طریق دوربین آرتروسکوپ می تواند بدون باز کردن بیش از حد محل آسیب دیده و با برش بسیار کوچک، مرحله به مرحله محل جراحی و بافت های آسیب دیده را ملاحظه کند، احتمال خطا و آسیب به بافت های دیگر از جمله عروق خونی، عصب ها و... بسیار کم و تقریبا صفر درصد خواهد بود.
  3. در این روش جراحی به دلیل اینکه در محل جراحی برش بسیار کوچکی وجود داشته، احتمال عفونت و خونریزی بسیار کم می باشد.
  4. در این روش درد بیمار بعد از جراحی کمتر بوده و عوارض جانبی به صورت خفیف اتفاق می افتند و حتی ممکن است هیچ مشکل و عارضه جانبی دیگر رخ ندهد.
  5. این جراحی نیاز به بستری طولانی مدت نداشته و فرد بعد از گذشت چندین ساعت در صورت عدم مشکل و عارضه خاص، از بیمارستان مرخص می شود. این موضوع موجب کاهش هزینه جراحی می شود. باید گفت این روش جراحی بسیار مقرون به صرفه است.
  6. بهبود شانه بعد از جراحی آرتروسکوپی سریع تر اتفاق افتاده و معمولا بعد از دو هفته بیش از ۷۰ درصد از عملکرد طبیعی شانه باز خواهد شت.
  7. این روش جراحی سریع انجام شده و بیمار مدت زمان زیادی در اتاق عمل نخواهد بود.
  8. این روش جراحی معمولا به بیهوشی کامل بیمار نیاز نداشته و با بیهوشی موضعی و بی حسی انجام می شود، در نتیجه عوارض بیهوشی بعد از جراحی زیاد نبوده و موجب ناراحتی بیمار نمی شود.

مراحل جراحی آرتروسکوپی شانه

جراحی های شانه جهت ترمیم و بازسازی شانه و بازگشت عملکرد آن و همچنین کاهش میزان دردهای مزمن و حاد انجام می گیرد. این روش معمولا یا اولین گزینه انتخابی جراح بوده و یا در مرحله پیشرفته و حاد به عنوان آخرین راه حل بهبود شانه انجام می شود. در صورتی که اولین گزینه انتخابی باشد، از ایجاد عوارض و آسیب های شدیدتر جلوگیری شده و درمان قطعی تر خواهد بود و در صورتی که آخرین گزینه باشد، به بهبود وضعیت بیمار کمک خواهد کرد. این جراحی ها در نواحی تاندون ها، رباط ها، عصب، استخوان ها و... انجام گرفته و به درمان عوارض و اختلالات ایجاد شده در این نواحی کمک می کند. در حالت کلی روش های جراحی شانه به دو حالت باز و بسته انجام می گیرند که این روش ها نیز توسط تکنیک های خاصی انجام شده و بهبود شانه کمک می کنند. از موثرترین این روش ها جراحی به روش بسته و با تکنیک آرتروسکوپی می توان اشاره کرد. جهت انجام جراحی آرتروسکوپی شانه بعد از تشخیص پزشک به صورت زیر عمل خواهد شد:

  • این جراحی اصولا با بی حسی و بیهوشی موضعی انجام شده و یا در بعضی از مواقع به صورت سرپایی انجام می گیرد.
  • بعد از بیهوشی و بی حسی فرد، جراح ابتدا بر روی محل آسیب دیده شانه که قبلا در عکس ها و آزمایشات مورد مشاهده قرار داده، یک برش بسیار کوچک بر روی محل مورد نظر ایجاد می کند.
  • بعد از ایجاد برش، با کمک یک لوله که به دوربین بسیار کوچک متصل است یا همان دستگاه آرتروسکوپ و با وارد کردن آن در محل این جراحی، با برش بسیار کوچک در محل مفصل آسیب دیده شانه اتفاق افتاده و توسط دوربین آرتروسکوپ انجام می گیرد. در این روش جراح، با استفاده از فرستادن دوربین به داخل ناحیه برش داده، نواحی مختلف شانه، تاندون ها، عصب ها و کلیه آسیب دیدگی های شانه را بررسی کرده و سپس از طریق مانیتور و تکان دادن آرتروسکوپ در داخل برش، شروع به مشاهده ناحیه آسیب دیده و بازسازی آن می کند. (در این روش جراح بافت های آسیب دیده شانه را ترمیم کرده و یا از داخل شانه بر می دارد و درنهایت به بهبود وضعیت شانه کمک می کند.)
  • در آخر آرتروسکوپ را به آرامی از داخل برش در آورده و محل برش را می بندد.

عوارض بعد از جراحی ترمیم شانه

جراحی ترمیم شانه نیز مانند بسیاری از جراحی های دیگر ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد و ناراحتی های زیادی برای بیمار به وجود آورند. باید گفت بعد از جراحی ترمیم شانه معمولا عوارض طبیعی و موقتی ایجاد شده و تاحدودی موجب ناراحتی بیمار می شوند اما این عوارض خطر خاصی به همراه ندارند. گاهی با شدت گرفتن عوارض و متوقف نشدن آن می توان از وجود خطر و یا آسیب جدید مطلع شد. به طور کلی عوارض خطرناک بعد از جراحی ترمیمی شانه محدود بوده و درصد افرادی که دچار عوارض حاد و خطرناک بعد از جراحی می شوند بسیار کم است. این عوارض و مشکلات شامل موارد زیر می شوند:

  1. عفونت زخم و یا بدن

    یکی از عوارضی که معمولا به دلیل اشتباهات پزشکی و یا مراقبتی در بدن ایجاد شده و موجب ناراحتی بیمار می شود و همچنین در صورت حاد بودن وضعیت، خطرات بسیار جدی و شدیدی به دنبال دارد، عفونت محل جراحی و عفونت بدن بعد از جراحی می باشد. این عارضه معمولا با تب همراه بوده و در صورت تب حتما باید به پزشک مراجعه شود.
  2. درد تشدید شونده

    درد از عوارض طبیعی بعد از جراحی می باشد، اما اگر درد بعد از گذشت ۲۴ تا ۴۸ ساعت با استفاده از مسکن و مراقبت های لازم بهبود نیابد، حتما باید به پزشک مراجعه شود. درد تشدید شونده از علائم خطرناک بوده و برای اطلاع از علت آن و جلوگیری از آسیب بعدی در اسرع وقت باید به پزشک مراجعه شود.
  3. اختلال در حرکت شانه

    ممکن است بعد از جراحی به دلیل ثابت ماندن شانه برای مدتی و ایجاد اسپاسم عضلانی و یا ضعف و ناتوانی به دلیل درد و تورم، جهت بازگشت عملکرد شانه فیزیوتراپی لازم شود و در غیر این صورت بیمار برای انجام فعالیت های خود و حرکت دادن دست و شانه با درد شدید و همچنین ناراحتی های دیگری مواجه خواهد شد.
  4. تورم شدید

    بعد از جراحی ترمیمی شانه احتمال تورم و التهاب های خفیف و یا شدید وجود داشته و بعد از مراقبت از آن در صورت عدم بهبود ممکن است فرد دچار یک آسیب داخلی شده باشد که در این صورت حتما برای یافتن علت آن باید به پزشک مراجعه کند.

مراقبت های بعد از جراحی آرتروسکوپی شانه

از مهم ترین و اصلی ترین بخش های درمان بعد از جراحی مراقبت های اولیه و رعایت نکاتی می باشد که بر روی فرآیند بهبود و سرعت آن تاثیر مطلوبی می گذارند. مراقبت های بعد از جراحی شانه نقش بسیار مهمی در تسریع فرآیند بهبود شانه، بازگشت عملکرد حرکتی شانه و همچنین بهبود درد و عوارض ایجاد شده داشته و در صورتی که بعد از جراحی مراقبت های لازم صورت نگیرد، ممکن است فرد با مشکلات جدی رو به رو شود. در نتیجه برای مطلوب بودن نتیجه جراحی حتما باید به نکات مراقبتی توجه شود. این نکات عبارتند از:

  1. بعد از جراحی به مدت دو هفته حتما در تکان دادن شانه و قرار گرفتن آن به هنگام دراز کشیدن و خوابیدن، زیر دست و شانه بالش قرار دهید. این کار به کاهش درد و تورم و افزایش گردش خون کمک می کند.
  2. بدون اجازه پزشک هرگز در ناحیه زخم و جراحی شست و شو انجام نشود و شانه را خیس نکنید.
  3. تمامی ورزش ها و تمرینات انجام شده باید طبق برنامه فیزیوتراپیست و با صلاح دید پزشک انجام بگیرد. (از شروع زود هنگام ورزش و نرمش نیز بپرهیزید.)
  4. اگر تب شدید داشتید، حتما در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید، چرا که ممکن است دچار عفونت شده باشید.
  5. با تجویز پزشک جهت بهبود درد و تورم از داروهای مسکن و ضد التهاب استفاده کنید.
  6. هنگام انجام تمرینات ورزشی و فیزیوتراپی به هیچ وجه به دست و شانه فشار نیاورید و حرکات را آرام و با احتیاط انجام دهید.
  7. 5روز بعد از جراحی با تجویز پزشک پانسمان را عوض کرده و محل زخم را با مواد ضدعفونی کننده شست و شو داده و ضدعفونی کنید.
  8. جهت کاهش درد و تورم محل جراحی شده، می توانید از بریس و شانه بندهای مخصوص که دارای سیستم سرمایش هستند استفاده کنید و یا بر روی محل جراحی شده به مدت ۸ الی ۱۰ دقیقه و به صورت غیر مستقیم، کمپرس سرد و یخ قرار دهید. دقت کنید، نباید شانه را به طور ممتد و طولانی سرد نگه داشت و باید بعد از هر چند دقیقه سرمایش گذاشتن کمپرس را متوقف کرد و به شانه اجازه داد تا گرم شود.

سوالات متداول

  1. چه امراض و مشکلاتی با جراحی آرتروسکوپی شانه بهبود یافته و درمان می شوند؟

    افرادی که دچار آسیب ها و عوارضی از جمله در رفتگی های مکرر شانه، پارگی های روتاتور کاف، رسوب کلسیم در تاندون های شانه، گیر افتادگی عصب، گیر افتادگی شانه، شانه منجمد، و...شده اند و با فیزیوتراپی و تمرین درمانی بهبود نیافته اند، باید بعد از مراجعه به پزشک جهت درمان سریع تر و بهبود، اقدام به جراحی آرتروسکوپی شانه کنند. این جراحی در مواردی که فرد نیاز به ترمیم روتاتورکاف، برداشتن خارها و زائده های استخوانی، ترمیم رباط ها، برداشتن بافت های ملتهب و یا غضروف های تحلیل رفته و...داشته باشد انجام می گیرد. البته با این جراحی می توان فشار را از روی عصب برداشت و یا در صورت وجود کیست در شانه، آن ها را نیز خارج کرد.
  2. دوران نقاهت بعد از جراحی ها آرتروسکوپی مفصل شانه چه مدت طول می کشد؟

    بعد از جراحی آرتروسکوپی شانه، تقریبا حدود 3 ساعت طول می کشد تا فرد از بیمارستان مرخص شود. بعد از اینکه بیمار به خانه رفت باید شب اول حتما یک مراقب داشته باشد، تا در صورت بروز هر گونه مشکل سریعا بیمار را به بیمارستان منتقل کند. بعد از شروع فیزیوتراپی معمولا حدود ۳ تا ۶ ماه طول می کشد تا وضعیت فرد و عوارض ایجاد شده از جمله درد و تورم و کاهش دامنه حرکتی و انعطاف پذیری بهبود یافته و بیمار بتواند بدون احساس درد و ناراحتی شانه خود را حرکت دهد و به فعالیت های سابق خود بپردازد. البته دوران نقاهت در هر فرد با فرد دیگر متفاوت بوده و به وضعیت جسمی و روحی فرد، روش های درمانی، فیزیوتراپیست و مراقبت های بعد از عمل بستگی دارد.
  3. جراحی آرتروسکوپی شانه چه مدت طول می کشد؟

    مدت زمان جراحی آرتروسکوپی بسیار کوتاه بوده و البته به شدت عارضه و آسیب شانه و همچنین تجربه جراح و وضعیت بیمار بستگی دارد. اما این جراحی در حالت کلی نسبت به سایر جراحی ها سریع تر صورت می گیرد.

  4. آزمایشات قبل از جراحی آرتروسکوپی شانه چه می باشند؟

    معمولا بیمار باید قبل از جراحی آزمایشاتی از جمله آزمایش خون، نوار قلب، آزمایش ادرار، عکس برداری از شانه و قفسه سینه، اکوی قلب و... انجام دهد تا وضعیت سلامت او کاملا بررسی شود.